કર્મ અને કર્મયોગ.
કર્મ અને કર્મયોગ હિંદુ ધર્મની મહત્વની સિદ્ધાંતો છે જે જીવનના વિવિધ આધારો પર આધારિત છે. આ માર્ગો જીવનની પ્રગતિ, સંતોષ અને આત્માની શાંતિને મોક્ષ સુધી લઈ જવા માટે માર્ગદર્શન આપે છે. આ બ્લોગમાં અમે આ દિવ્ય સિદ્ધાંતો પર વિસ્તારપૂર્વક પ્રતિષ્ઠિત કરીશું.કર્મ એટલે કામનાઓ અને પ્રયત્નોનું પરિણામ, જે પછી સાધનો અને ક્રિયાઓના માધ્યમથી મળે છે. કર્મયોગ અને અનેક હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં વર્ણન થાય છે. આ સિદ્ધાંત પ્રકૃતિને સમર્થન આપે છે અને આત્માની શ્રદ્ધાંતે એક માધ્યમથી સ્વાર્થને પાછા છોડીને પરમાત્માની શોધમાં સહાય કરે છે.
કર્મયોગ જીવનના વિવિધ પાળા અને કાર્યક્રમોને સમર્પિત રહેવાનો માર્ગ છે. આત્મનો સ્વાર્થ પાછા છોડીને કર્મયોગી આત્મને પરમાત્માની શોધમાં સમર્થ કરે છે. અંતરે નકી કર્મની માર્ગે કાર્ય કરી છે, પરંતુ તેના ફળની આસક્તિ રહે નહીં તેમ જ વિચાર છે.
કર્મ અને કર્મયોગ માં શું અંતર છે?
કર્મ (Karma):કર્મ એ વ્યક્તિની કૃત્યો અથવા કરવામાં આવેલા કાર્યોને સૂચિત કરે છે, જે વિચારો, વાક્યો અને શારીરિક કૃત્યો સહિત સમાવિષ્ટ હોય છે.
તે કાર્ય અને તેના પરિણામોની નિષ્કર્ષણ અનુસાર ચાલે છે, જે હાલની જીવનમાં અથવા ભવિષ્યના જીવનોમાં થાય છે (પુનરાવર્તન સિદ્ધાંતને માન્ય રાખીને).કર્મ સારી કાર્યો (પુણ્ય) અને ખરાબ કાર્યો (પાપ) સહિત અવરોધી હોય છે, અને વ્યક્તિઓ તેના કર્મના પરિણામો માટે જવાબદાર છે.તે અક્સેસ અને પરિણામોની સાથે સામાન્યતા જોડીને તાત્પર્ય, અપેક્ષાઓ અને હકીકતનું સ્વીકાર કરે છે.
કર્મયોગ (Karma Yoga):કર્મયોગ એ ભગવદ્ ગીતામાં વર્ણિત આત્મની સેવા અને નિષ્કર્મ કર્મનો માર્ગ છે.તે કર્મો કરવા વિનાના ફળો અને પરિણામો પર આસક્તિ વગર કરવાનો માર્ગ અને આદર્શ છે.
કર્મયોગ સમાજની સેવા, માનવ સહાય, નૈતિકતા અને પરમાત્માની શોધ સાથે જોડાયેલું છે.કર્મયોગી વ્યક્તિને સ્વાર્થહીન, સમર્પિત અને આત્મને મોક્ષ અથવા આત્મનું આધ્યાત્મિક પ્રગતિ મેળવવાનો ઉદ્દેશ છે.
કર્મયોગ ને સમજવા માટે એક ઉદાહરણ સ્વાભાવિક વાત છે. જો એક વ્યક્તિ પ્રેમની ભાવનાથી કે કર્મયોગીની ભાવનાથી એક કામ કરે તો તે બન્ને માટે કર્મ એક જ છે. બંને પ્રકારના કાર્યો માટે સમાન આદર્શો અને મૂલ્યો અનુસરવામાં હોય છે.કર્મયોગી સમજવામાં અક્ષરશઃ સમાજના માર્ગદર્શન પ્રદાન કરે છે. તેમને અહેતાત્માના વિકાસ માટે પ્રકૃતિને સહાય કરવું અને સમાજને સેવા કરવું છે.સંક્ષેપમાં, કર્મયોગ જીવનના મુખ્ય આધારોને અનુસરી તેમને આત્માની શોધમાં મદદ કરે છે. આ પ્રક્રિયા દ્વારા તે પરમાત્માની સમીપતામાં જોડાયેલા છે અને સમાજને સેવા કરવામાં મદદ કરે છે.
"કર્મ નો સંગાથી રાણા મારું કોઈ નથી":
આ વાક્ય અર્થાતે, એક વ્યક્તિ જો સચેત અને નિષ્કર્મ રીતે કામ કરે છે, તો તેનો કોઈ પરિણામ નથી. તેની મત્સરતા અને આસક્તિ નથી અને તે આત્માની શાંતિને મળે છે. કર્મયોગી પ્રક્રિયાનો આદર્શ આ છે કે તે ફળની આશા રહેતી નથી અને ફળેશોધનાની બજાય તેના કર્તવ્યોને પૂર્ણપણે સમર્પિત રહે છે. આ રીતે, કર્મયોગી આત્માની શાંતિ અને સમર્થનની સામર્થ્યને પ્રાપ્ત કરે છે.
પાપ એટલે શું?
પાપ શબ્દનો અર્થ આધારિત તત્વો પર ચેતની અને નૈતિક માનકો નાંખે છે. તેની પ્રમુખ ગુણધર્મો જેવા કે ઈમાનદારી, સત્ય, નૈતિકતા, સમાજની માનવતાને લાગુ કરવી છે. પાપના પ્રમુખ ઉદાહરણો દંડીતો, નિષ્ઠુર વર્તન, ઝૂઠ બોલવું, છેડવું, અને દુષ્કર્મો છે. પાપનું પરિણામ દુઃખની અનુભૂતિ, સમાજની નિંદા, અથવા અન્ય નકારાત્મક પ્રભાવો હોઈ શકે છે. પાપ કરવાનું પરિણામ હિંદુ ધર્મમાં પુનરાવર્તન અથવા મોક્ષ માનાય છે.
પુણ્ય એટલે શું?
પાપ શબ્દનો અર્થ આધારિત તત્વો પર ચેતની અને નૈતિક માનકો નાંખે છે. તેની પ્રમુખ ગુણધર્મો જેવા કે ઈમાનદારી, સત્ય, નૈતિકતા, સમાજની માનવતાને લાગુ કરવી છે. પાપના પ્રમુખ ઉદાહરણો દંડીતો, નિષ્ઠુર વર્તન, ઝૂઠ બોલવું, છેડવું, અને દુષ્કર્મો છે. પાપનું પરિણામ દુઃખની અનુભૂતિ, સમાજની નિંદા, અથવા અન્ય નકારાત્મક પ્રભાવો હોઈ શકે છે. પાપ કરવાનું પરિણામ હિંદુ ધર્મમાં પુનરાવર્તન અથવા મોક્ષ માનાય છે.
"કર્મ માટે જ તો મનુષ્ય જન્મ મેળવ્યો છે. કર્મ એવું છે કે મનુષ્ય અમુલ્ય અને પરમ સાથેનું સંબંધ બાંધે છે. કર્મની બધાવણી કરવા જોઈએ અને તે અંતઃકરણને શુદ્ધ કરવી જોઈએ, જેને મોક્ષ અથવા પરમ સુખ મળે છે."
- સ્વામી વિવેકાનંદ
આભાર,
આશિષ રાજા.
Comments
Post a Comment